Stel jij (of je klant) gaat verbouwen, uitbreiden of zelfs een compleet nieuw bedrijfspand (laten) bouwen. Dan moet het bedrijfsnetwerk ook aangepast, uitgebreid of zelfs aangelegd worden. Vaak wordt bij de nieuwbouw gedacht: “dat netwerk doen we er dan wel even bij”, maar ‘te makkelijk’ denken over een netwerk kan een kwalijke zaak zijn. Het datanetwerk is immers het hart van de organisatie – de verbinding met de rest van de wereld – en daarmee dus de mogelijkheid om het werk te doen waar je goed in bent. Je wilt productief zijn, zonder dat je je zorgen hoeft te maken om randzaken.

Op deze pagina leggen we uitvoerig uit wat een bedrijfsnetwerk doet en waar we allemaal rekening mee moeten houden bij het aanleggen ervan. Ben je een professional? Maak je dan geen zorgen over dat het te makkelijk wordt. We behandelen op deze pagina ook diepgaande onderdelen waar (hopelijk) zelfs iemand die al 30 jaar in het vak zit nog iets van kan leren. Op deze pagina kan dus iedereen – professional of niet – een les leren over (bedrijfs)netwerken.

Basislesje installatietechniek: wat doet een bedrijfsnetwerk precies?

Een bedrijfsnetwerk koppelt alle machines en ICT-apparatuur en/of industriële machines, zodat er complete verbindingen met computers en machines etc. zijn of ontstaan. Medewerkers moeten immers efficiënt kunnen werken. Een netwerk is de verbinding met binnen en buiten en bestaat eigenlijk uit twee onderdelen. Bekabeling en al dan niet actieve en passieve Componenten. Aan de hand van deze twee onderdelen zullen we een uitwerking van een netwerk maken. We maken hierbij gebruik van een vergelijking naar het Nederlandse wegennetwerk. Deze vergelijking zal voor een echte professional wellicht overbodig zijn, maar we willen graag dat iedereen het onderwerp begrijpt.

Waar moet u allemaal rekening mee houden bij een bedrijfsnetwerk?

Nu we weten waar een netwerk allemaal uit bestaat is het handig om te weten waar we allemaal rekening mee moeten houden om de juiste materialen te selecteren voor het netwerk in kwestie. De materiaalkeuze hangt af van een aantal factoren, namelijk:

1. Netwerkomgeving (in wat voor omgeving bevindt het bedrijfsnetwerk zich of zal het zich bevinden?)
2. Netwerkbelasting (hoe zwaar wordt het bedrijfsnetwerk belast of gaat het belast worden? Welke eisen stelt men?)
3. Bouwkundige omvang van het gebouw (Wat voor materialen zijn er gebruikt of gaan er gebruikt worden?)

1. Netwerkomgeving: vriesmagazijn of kantoor?

De omgeving waarin een bedrijfsnetwerk zich bevindt, heeft grote invloed op de soorten materialen die worden toegepast. Qua netwerkomgeving maakt Redlink onderscheid tussen twee soorten omgevingen, namelijk een industriële omgeving of een kantoor omgeving. Je kunt zich voorstellen dat in een fabriekshal ter grootte van twee voetbalvelden hele andere factoren op een netwerk van toepassing zijn dan bij een kantoor waar vijf computers staan.
Industriële omgeving
Redlink typeert een industriële omgeving als groot, robuust, veel (geconditioneerde) ruimtes, veel machines, veel invloed op het netwerk door apparatuur etc. Bij een industriële omgeving kunnen we denken aan een groot vriesmagazijn met meerdere vries- of koelcellen of een productiehal waarin 24/7 zware machines staan te draaien. Alle installaties en machines hebben invloed op de materialen van een netwerk. Neem bijvoorbeeld het vriesmagazijn. De ruimtes die zijn bekabeld, hebben soms wel een constante temperatuur van -20 ºC of zelfs -30 ºC. De kabels moeten daar wel tegen kunnen om te blijven functioneren. Een uitval of storing van of in een koel- of vriesinstallatie kan namelijk voor enorme schade zorgen als geconditioneerde goederen bederven.
Kantooromgeving
Een kantooromgeving typeren we als wat meer verfijnd – kleinere ruimtes, minder grote machines, weinig invloeden door apparatuur etc. Bij een kantooromgeving kunnen we denken aan een groot kantoor in een groot bedrijfspand met veel verschillende verdiepingen, kantoorzalen, vergaderruimtes en kantoorwerkplekken of aan een aantal kleinere kantoren dat in een compact bedrijfspand is gevestigd. Qua omgeving hoeven de kantoren niet veel van elkaar te verschillen. Meestal worden dezelfde eisen gesteld bij deze netwerken. Alleen is er bij een groot kantoorpand veel meer van hetzelfde materiaal nodig om dezelfde prestaties te behalen. Denk hierbij ook aan diverse diensten die tegenwoordig vanzelfsprekend zijn, zoals Wi-Fi, VoIP, POE en POE++.
Invloed interne en externe factoren
Zoals hierboven al aangegeven bij de ‘industriële omgeving’ kan een netwerk te maken hebben met interne of externe interferentie (invloeden van binnen- of buitenaf). Sommige kabels van uit andere netwerken en machines stralen elektromagnetische straling uit en kunnen zorgen voor interferentie. Een voorbeeld van interferentie vanuit kabels is bijvoorbeeld (Alien) Crosstalk. Crosstalk is te voorkomen door afgeschermde materialen te gebruiken. In het kopje hieronder onder ‘Type afscherming’ wordt dat uitgebreid toegelicht.

2. Netwerkbelasting

Het type bedrijfsnetwerk hangt ook sterk af van hoe zwaar een netwerk belast wordt. Dat betekent dat de eisen voor het bedrijfsnetwerk een grote invloed hebben op de materiaalkeuze. Het klinkt natuurlijk logisch, maar hoe zwaarder een netwerk belast wordt met diverse diensten, hoe hoger de kwaliteit van de installatie(s) moet zijn. Redlink onderscheidt daarom twee soorten belasting: intensieve en passieve belasting.

Intensieve belasting
Als een bedrijfsnetwerk intensief belast wordt, houdt dat in dat het netwerk hoge prestatief moet leveren. Er moeten bijvoorbeeld grote hoeveelheden dataverkeer op hoge snelheid worden verstuurd of er worden andere diensten – zoals eerder genoemd – toegepast. We zien een intensieve belasting vaak terug op een netwerk dat dient voor veel mediaopslag, CAD-programma’s, grafische industrie etc. of bij datacentra.
Om grote hoeveelheden op hoge datasnelheden en wattages te transporteren is er een hoge categorie kabel nodig met veel bandbreedte. Deze begrippen lichten we hieronder uitgebreid toe, maar vergelijk het met een snelweg waar meerdere banen tegelijk gebruikt worden om veel verkeer overheen te transporteren.

Passieve belasting
Als een bedrijfsnetwerk passief belast wordt, houdt dat in dat het netwerk enkel basisprestaties moet leveren. Er moet gewoon een verbinding zijn met het internet, printers moeten werken, alarm moet het doen, meer niet. Dit type netwerk zien we vaak bij een bedrijf dat alles in de cloud opslaat – bijvoorbeeld met Thin Clients.

3. Bouwkundige omvang en omgeving van het gebouw

Tot slot bepaalt de bouwkundige omvang van het gebouw voor een flink deel waar een bedrijfsnetwerk aan moet voldoen. Afstanden tussen gebouwen en de ligging van het gebouw in kwestie spelen een belangrijke rol in de keuze voor de netwerkmaterialen.

Afstand verbindingen
Het is natuurlijk afhankelijk van de grootte van het bedrijfsnetwerk, maar het komt geregeld voor dat men gebouwen en/of ruimtes met elkaar wil verbinden. Het is dan goed om te weten welke type verbinding gebruikt moet worden. Moet er worden gekozen voor glasvezel of koper? De internationaal vastgelegde norm is dat koperverbindingen nooit langer dan 90 meter mogen zijn. Binnen die lengte kunnen de aan de kabel toegekende prestaties worden behaald, daarboven is er geen garantie. Deze lengte is vastgelegd in wereldwijde standaarden. Indien men een verbinding over een afstand langer dan 90 meter wil aanleggen, is glasvezel een logische oplossing.

Ligging van het gebouw
Daarnaast kan de ligging van het gebouw ook invloed hebben op het type materiaal dat geschikt is voor het netwerk. Als het gebouw zich bevindt in de buurt van bijvoorbeeld zware industriële fabrieksomgevingen, vliegvelden, kerncentrales, energiecentrales, watercentrales etc. dan wordt het gebouw – en daarmee het netwerk – blootgesteld aan invloeden van buitenaf. In die gevallen zijn afgeschermde materialen de juiste keuze, zodat het netwerk niet wordt verstoord door de omgeving.

Waar bestaat een bedrijfsnetwerk uit?

Je las het al in de inleiding: een netwerk bestaat – simpel gezegd – uit kabels en componenten. En het is goed om te weten dat de kwaliteit van een netwerk afhangt van de afstemming tussen deze twee onderdelen. Een netwerk is namelijk zo snel als de zwakste schakel in het netwerk. De kabels kunnen nog zo goed zijn, als een component er niet op is afgestemd, heeft u niets aan de hoge kwaliteit van de kabel en vice versa. Alles valt of staat met hoogwaardige materialen. Deze twee onderdelen worden op deze pagina uitgebreid behandeld. Na het lezen van deze pagina weet u precies welke materialen u nodig heeft en waarom.

Kabels. Alles begint met kabels.

De bekabeling van een netwerk is te vergelijken met het wegennet van onze landelijke infrastructuur. De kabels zijn eigenlijk de snelwegen die het toelaten om (data)verkeer te vervoeren – de transmissiepaden om iets van A naar B te krijgen. Net zoals er verschillende soorten wegen zijn, zijn er ook verschillende categorieën en typen kabels. Om in de metafoor van het wegennetwerk te blijven, leggen we de verschillende onderdelen uit aan de hand van voorbeelden met de wegen. Bekabeling is eigenlijk onder te verdelen in drie onderdelen.

1. Categorie / Klasse
2. Bandbreedte
3. Type afscherming

1. Categorie / Klasse

De categorie (in combinatie met de toegepaste apparatuur) van een kabel bepaalt hoe snel data kan worden verstuurd over de kabel in kwestie. Dat is te vergelijken met de maximum snelheid die mag/kan worden behaald op de weg. Bijvoorbeeld bij snelwegen een max. van 130 km/h en bij autowegen een max. snelheid van 100 km/h. In de tabel hieronder wordt een overzicht gegeven van welke snelheden er per categorie kunnen worden behaald. In deze tabel is te zien dat zowel Cat6 als Cat6A een snelheid van 10.000 Mbit/s behalen, maar dat de Cat6 kabel deze snelheid slechts kan behalen tot een lengte van 33-55 meter. Tevens zie je de klasse per categorie in de onderstaande tabel. Klasse en Categorie zeggen beiden wat over de performance van de kabel, maar kunnen enkel los van elkaar benoemd worden. Bijvoorbeeld: in het geval van een Categorie 6 / Klasse E kabel. Deze wordt regelmatig, onterecht samengevoegd tot Cat6E kabel, maar deze benaming is niet juist. Een correcte benaming/afkorting is dan: Cat6/E (250Mhz).

2. Bandbreedte

De bandbreedte zegt wat over het maximale hoeveelheid (data)verkeer dat tegelijkertijd over het netwerk kan reizen. Vergelijk het met een 2-baans snelweg en een 5-baans snelweg. Over een 5-baans snelweg kan beduidend meer verkeer in één keer reizen. Zo kan ook bij een hogere bandbreedte meer data tegelijktertijd over één kabel reizen. In de tabel hieronder is te zien bij welke categorie welke bandbreedte behaald kan worden. Om terug te komen op het verschil tussen Cat6 en Cat6A; een Cat6 kabel heeft een bandbreedte van 250 Mhz en een Cat6A kabel een bandbreedte van 500 Mhz. Het verschil tussen deze twee categorieën zit dus niet alleen in de snelheid tot een bepaalde lengte – ook de bandbreedte verschilt fors.
Je kunt onthouden: hoe hoger de categorie, hoe hoger de bandbreedte, en dus hoe meer data tegelijkertijd over een kabel verzonden kan worden.

3. Type afscherming

Het type afscherming zegt wat over de voorzieningen van een kabel. Een kabel kan wel of niet afgeschermd zijn door verschillende methodes. De methode van afscherming heeft te maken met de mate van elektrische en magnetische invloeden van buitenaf (externe interferentie). Met andere woorden: hoe meer interferentie (veroorzaakt door storingsbronnen), hoe beter een kabel afgeschermd dient te zijn.
Dit is te vergelijken met de kwaliteit van een weg. Is het bijvoorbeeld een zandweg of is de weg geasfalteerd? Een zandweg met kuilen, hobbels en losliggende stenen kan zorgen voor discomfort, vertraging of zelfs schade, terwijl een geasfalteerde weg zorgt voor een voorspoedige, comfortabele rit.
In de volgende tabel staan de kabeltypes weergegeven met het type afscherming. In de afbeelding zie je een doorsnede van de kabels. Klik op de afbeelding voor meer informatie.

Componenten. De kersen op de netwerktaart

De componenten in een netwerk zijn te vergelijken met vertrekpunten en bestemmingen in het verkeer. De locaties A en B in het voorgaande voorbeeld. De plekken waar de data vandaan komt en naartoe reist. Bij een bedrijfsnetwerk zijn er eigenlijk drie componenten te onderscheiden:

1. MER (Main Equipment Room)
2. SER (Satellite Equipment Room)
3. Werkplekaansluitingen

1. MER (Main Equipment Room)

De MER is het centrum of centrale vertrekpunt van het netwerk. Dit wordt vaak ook wel server- of computerruimte genoemd. In deze ruimte staat de centrale server. Meestal één of meerdere patchkasten met netwerkapparatuur, patchpanelen en alle centrale bekabeling. Vanuit deze ruimte wordt data verdeeld naar de SER’s of direct naar de werkplekken. De verbinding tussen een MER en SER wordt vaak de backbone bekabeling genoemd.

Datakasten
Een datakast is ook wel de meterkast van een netwerk. Hierin vindt de opslag van ICT, telecom en beveiligingsapparatuur plaats. In de datakast komen alle kabels voor data, telefonie en glasvezel samen. Deze kabels kunnen worden aangesloten op een switch, modem of router. Daarvanuit kunnen ze weer doorverbonden worden met andere datakasten etc. In een datakast worden patchpanelen geplaatst, waarop kabels worden afgemonteerd. Daarvandaan worden patchkabels verder gepatcht naar actieve netwerkapparatuur.

Er zijn verschillende soorten datakasten. Bij Redlink hanteren we de volgende verdeling:

• Netwerkkast (meestal ± 42HE met afmetingen van 800x800x2000 BxDxH)
• Serverkast (meestal ± 47HE met afmetingen van 800x1000x2200 BxDxH)
• Wandkast (meestal tussen 6HE en 25HE met afmetingen van 600×500 BxD en hoogte kan variëren tussen 600 en 1000)

Netwerkapparatuur

Onder netwerkapparatuur verstaan we switches, converters, routers en modems. Deze apparaten communiceren over de bekabeling zoals hierboven beschreven.

• Een switch verdeelt één aansluiting van een router naar meerdere aansluitingen in een netwerk. Eigenlijk net zoals een elektra stekkerdoos dat doet met een aantal stopcontacten. Een switch is dus eigenlijk de stekkerdoos van een netwerk.
• Een (media) converter converter is een netwerkapparaat dat het mogelijk maakt om twee ongelijke media types te verbinden. Bijvoorbeeld een verbinding tussen twisted pair koper naar glasvezelbekabeling.
• Een router is een apparaat dat twee (of meer) verschillende computernetwerken aan elkaar verbindt en pakketten data van het ene naar het andere netwerk verzendt. In dit voorbeeld is het bedrijfsnetwerk verbonden met het internet.
• Een modem is een apparaat dat een binnenkomend signaal omzet in een internetsignaal, zodat meerdere apparaten kunnen worden aan gesloten op het internet.

Patchpanelen

Een patchpaneel is een paneel met een aantal aansluitbussen (keystones/modules), waarop met (patch)kabels, tijdelijke of permanente telefoon- en netwerkverbindingen kunnen worden gemaakt. Zie hieronder een selectie van patchpanelen.

Patchkabels

Patchkabels (of patchkoorden) zijn kabels met connectoren aan beide kanten die worden gebruikt om apparaten met iets te verbinden, bijvoorbeeld een ander apparaat of voedingsbron. De meest voorkomende connectie is een PC of laptop verbinden aan een wall-outlet. Patchkabels zijn te verkrijgen in verschillende kleuren, typen, categoriën en lengtes. Ook met verschillende connectoren aan beide kanten. Zie hieronder een selectie van patchkabels.

2. SER (Satellite Equipment Room)

Sublocaties of distributiepunten in een gebouw. Vanuit deze ruimte worden de werkplekken bekabeld. In feite is een SER een kleine variant van een MER. In deze ruimte bevinden zich dus ook servers, netwerkapparatuur etc. Hier vind u doorgaans ook de telefonie-aansluiting voor de werkplekken.

3. Werkplekaansluiting

Het woord spreekt voor zich – het gaat om de aansluiting van een werkplek om ‘productief zijn’ mogelijk te maken. Bij een werkplekaansluiting gaat het over wandcontactdozen (Data-WCD), keystones, patchkabels en consolidation points. Dat is de gehele voorziening om een computer operationeel te maken.

Keystone & Modules

Een keystone of module is een gestandaardiseerd snap-in component om een scala aan laag-voltage, elektronische jacks of glasvezel aansluitingen te monteren in een Wandcontactdoos, faceplate of patchpaneel.

Opbouwdoos / wall outlet